بیز تورکلر یئمک پیشیرن بیریسینه «آشچی» یئمک پیشیریلیب، حاضیراولان یئره ده «آشخانا» دئییریک. فارسلار ایسه بو لغتلری بیزدن بورج آلاراق آشچی یا، آشپز. آشخانایا آشپزخانه دئییرلر. نسه بوتون قاب، قاشیق، قابلاما، چنگالی بیزلردن بورج آلیب، اوردا بوردا «پرشین فود» آدلی فستیواللاریندا یک قاشوووووووووق نمک دئینده منه گولمک گلمه سده، بیزیم فاسونلو ادابازلار مثلا کیلاس قویوب قاوشووووق دئینده دوداقلاریم قاچیر دوغروسو.
قاشیق قاشاماق فعلیندن گلیر. نئجه کی قابلاما قابلاماقدان و چنگال چنگه له مک دن گلیر. ندن گرک اؤز دیلیمیزه عایید اولان لغتلری دینیب دانیشماق دان چکیلیب اوتاناق!؟ اونلار بیزیم تورکجه میزدن بورج آلدیغی لغتلری دئییشیب منیمسه دیکدن سونرا بیزلرده او سایاق تلفظ ائتمکه ماراق گؤستریب «خانوم» و «قاشوق» دئییریک!
لوت کویر دوزلرینده بور بوجوک توتوب یئین سوندان گؤرموشلر، نه بیلیم گلیب «دولمایا» «پرشین دولمه» تبریز کوفته سینه ، پرشین کوفته دئییب ناغیل قوشدوقدا بس ندن بیزلرده هر نه واریمیز، نه کی واریمیز پرشین دیر دئیه کیلاس قویمایاق!
سؤز قونوسو یئمکلر ایچره ان چوخ سئویدیم، «آش و آشچی» دان دانیشماق ایستسمده پرشین بازلار منی بیرآز یولدان چاشدیردی.
جانیم دئسین قدیم بیر قیزا ائلچی گئتدیکده سوروشمازدیلار پیشیر – دوشورلردن نمنه باشاریر! دئیردیلر آش لاردان نه بیلیر و آناسی دا کیلاس قویوب دئمزدی: منیم قیزیم ائوده الینی آغ دان قره یه وورماییب هئچ نه باشارمیر. بلکه گردن چکیب فخر ایله دییردی: منیم قیزیمین هر بیر بارماغیندان بیر آش یاغیر. چیلتیک بارماغیندان اوماج آشی، نیشان بارماغیندان قاتیق آشی، باش بارماغیندان اریشته آشی، ایشارات بارماغیندان تورشولو آش و یئکه بارماغیندان کلم آشی یاغیر.
آذربایجان مطبخینده آشین بیر اوقدر اوجامان یئری وار کی بوتون غذالاری پیشیرنه آشچی و آشپزخانایا اصلینده آشخانا دئیردیلر یوخسا سونرادان چیخمیش زهلم گئتمیش سوپ دور، ماکارونی دیر، دوگودور، کته دیر بونلاری پیشیرمکه نه وار. بیری ائله من اؤزوم ائله دوگولر سوزوب دمله ییب پیشیررم کی زمانه قیزلاری سهل دیر، شاه زامانینین قیزلاریدا منه تای دوگو سوزه بیلمز. آما سیزدن نه گیزلی آش پیشیره بیلمرم. اونا گؤره ده اوزوم آش پیشیرمک باشارا بیلمه دن آش پیشیرنلره قیسقانیب بیرآز پاخیللیق ائدرم.
آنجاق، تورکلر ایچره آشین بیر او قدر دیری وارایمیش کی اوغوز آنالاری قوللارینی قالدیریب اوولادلارینا خئیر دوعا وئردیکده بئله دییردیلر: آللاه تعالی سنه حلال بیر سوت اممیش هر بارماغیندان بیر آش داممیش بیریسی قیسمت ائله سین و بو خئیر دوعایا قارشی بوتون اوغوز بی لری آمین دئیه آش چاناقلارینی قالدیریب ایچرمیشلر.
آیین شایین – 001118
محمدعلی ارجمندی (آيين شايين)