آذربایجان فولکلورو
آذربایجان فولکلورو
محمدعلی ارجمندی ـ هفته نامه اولدوز ـ چهارشنبه 22 فروردین 86 شماره 223
تورک دیللی میللتلر ائله جه ده ایران تورکلری چوخ قدیم بیر تاریخه و فولکلورا مالیک دیر. شیفاهی ادبییاتیمیز ایللر بویو سینه دن سینه یه نقل اولوب و گونو بو گون آتابابالاریمیزدان یادیگار اولاراق بیزلره گلیب چاتیب. بو ادبییاتیمیزین چئشیتدلی بؤلوم لریندن تاپماجالاری، بایاتیلاری، قوشماجالاری، نازلامالاری، ناغیللاری، لطیفه لری، مثللری و ...سایماق اولار کی بونلارا قیساجا ایشاره ائدیب بیر نئچه اؤرنک ده گتیرله نه جک.
تاپماجالار: تاپماجالار موختلیف اشیا حادیثه و مفهوم حاقیندا یارانیر و قارشی طرفدن اونون جوابی ایسته نیلیر. دئمک اولار آتالار سؤزونده بیتمیش بیر آیدین فیکیردیر.
گلیردیم کتدن ـ سس گلدی بهدن ـ آغزی سوموکدن ـ ساققالی اَتدن 
«خوروز»
آلتی بولاق ایچَرم ـ اوستو چمن بیچَرم
«قویون»
اونه دیر یئتمیش ایکی دیل بیلر «ساز»
بایاتیلار: بایاتیلار چوخ دویغولو درین معنالی، فلسفی، اخلاقی، ایجتماعی فیکیرلری ایفا ائدن قیسا، ییغیجام کیچیک شعر پارچالاریدیر و بیر چوخونون مضمونو عاشقانه و حماسی قونولاردیر.
گؤزل آذربایجانیم ـ سنه قوربان بو جانیم ـ سنینله جوشوب داشار ـ داماردا آخان قانیم
اونوتمام حقیقتین ـ آنامین محببتین ـ قولاغیمدان سیلمه رم ـ آتامین نصیحتین
اولدوز دؤنوب آی اولماز ـ یاز کئچمه سه، یای اولماز ـ کؤنول سئون گؤزله ـ گؤزللیکده تای اولماز
داغلاریندا قار اولسون ـ باغلاریندا بار اولسون ـ تانریم آذربایجانا ـ همه شه لیک یار اولسون
مثللر: مثللر بیر باخیمدان دئمک اولار آتالار سؤزودور. بو سؤزلر یاشاییشین شیرین، آجی، گؤزل و چیرکین واختلاریندا حیس اولونوب و حکمتلی اوره ک سؤزلرین دیله گتیریر.
گؤیولسوز ناماز گؤیلره چیخماز
و چوخ دانیشماق گوموش اولسا، آز دانیشماق قیزیلدیر«امام علی»
سؤز کسه نی قیلینج کسمَز ـ قیش گؤرمه ین بولبول یازین قدرینی بیلمَز ـ آچیق آغیز آج قالماز
نازلامالار: نازلامالار اوشاقلاری دیندیریب و آغیرلاما اوچون دئییلن بعضا ایکی و گاهدان دؤرد میصرع لی شعرلردیر.
بالاما قوربان اینکلر ـ بالام هاچان ایمکلر
ـ بالاما قوربان ایلانلار ـ بالام هاچان دیل آنلار ـ بالاما قوربان سئرچه لر ـ بالام هاچان دیرچه لر
آتیم توتوم من سنی ـ شکره قاتیم من سنی ـ آتان ائوه گلنده ـ اؤنونه آتیم من سنی.
لایلالار: آنالار کؤرپه اوشاقلارینی یاتیرتدماق اوچون اوخودوغو شعرلر
لای ـ لای مارالیم لای لای ـ گلمیر قراریم لای ـ لای ـ بؤیو بیر قوچ ایگید اول ـ سنه یار آلیم لای ـ لای
لای لای دئدیم بویونجا ـ باش یاسدیغا قویونجا ـ یات سن گول یاتاغیندا ـ باخیم سنه دویونجا
لای لای دئدیم یاتاسان ـ قیزیل گوله باتاسان ـ قیزیل گول ایچینده ـ شیرین یوخو تاپاسان
محمدعلی ارجمندی (آيين شايين)